Համաչափություն

Նայիր այս պատկերներին:

Պատկերները միանգամայն տարբեր են իրարից, և հնարավոր չէ դրանք շփոթել միմյանց հետ: Սակայն նրանք բոլորն ունեն մի կարևոր հատկություն. այս պատկերները համաչափ են:

Լավ պատկերացնելու համար համաչափության հատկությունը, նայիր այս պատկերներին, որոնք համաչափ չեն:

Պատկերի համաչափությունը նշանակում է, որ գոյություն ունի մի ուղիղ (այն կոչվում է պատկերի համաչափության առանցք), որը պատկերը բաժանում է միանման տեսք ունեցող երկու մասերևի՝ ձախ և աջ: Դրանք միանման են այն առումով, որ եթե ուղղի երկայնքով ծալել թուղթը, որի վրա նկարված է պատկերը, ապա ձախ և աջ մասերը կհամընկնեն:

Համաչափ պատկերները հաճախ հանդիպում են իրական կյանքում՝

և բնության մեջ՝

Առաջադրանքներ․

1. Արդյո՞ք տրված պատկերը համաչափ է գծված առանցքի նկատմամբ։

Այո

2)Նշված կանաչ կետերից ո՞րն է ուղղի նկատմամբ համաչափ A կետին․M,B

• Գրեք ուղղի նկատմամբ համաչափ կետերի զույգերը․A-K  

E-P C-M  F-T B-L D-N

• Գտեք համաչափ կետերի զույգերը x և y առանցքների նկատմամբ․ 

Տնային աշխատանք․

1)Քանի՞ համաչափության առանցք ունի քառակուսին։

2)Տարեք այնպիսի p ուղիղ, որի նկատմամբ A և B կետերը լինեն համաչափ։

2) Կառուցեք այն կետերը, որոնք համաչափ են տրված կետերին։

3. Շախմատային մրցաշարում 120 խաղերից 42-ն ավարտվել են ոչոքի արդյունքով։ Ոչ-ոքիների քանակը խաղերի ընդհանուր քանակի քանի՞ տոկոսն է։

4.Քարտեզի վրա երկու քաղաքների հեռավորությունը հավասար է 7.3/5սմ-ի։ Ինչի՞ է հավասար քաղաքների իրական հեռավորությունը, եթե քարտեզի մասշտաբը 1 ։ 1000000 է։

Փոքր քայլերի արվեստը։ Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերի

Աստված իմ,
ես չեմ խնդրում հրաշքներ և տեսիլքներ, ես խնդրում եմ ուժ` ամեն օրվա համար: Սովերեցրու ինձ փոքրիկ քայլերի արվեստին: Դարձրու ինձ հետևողական և պատրաստակամ, որպեսզի օրվա միապաղաղության մեջ ճիշտ ժամանակին կանգնեմ բացահայտումների և փորձի առջև, որոնք ինձ կհուզեն:

Սովորեցրու ինձ ճշգրիտ տնօրինել իմ կյանքի ժամանակը: Նվիրիր ինձ ներքին ձայն, որպեսզի առանձնացնեմ այն, ինչ պետք է անել առաջին և ապա երկրորդ հերթին:

Խնդրում եմ քեզանից չափավորություն և զսպվածություն, որպեսզի իմ կյանքի ընթացքում չթռչեմ և չսողամ, այլ կարողանամ ծրագրել իմ օրը` օրվա ընթացքում, կարողանամ տեսնել բարձունքներն ու հեռուները:

Օգնիր ինձ հասկանալ, որ երազանքները չեն կարող օգնել. ո’չ անցյալի, և ո’չ էլ ապագայի մասին երազանքները: Օգնիր ինձ լինել այստեղ և հիմա, ընդունել այս րոպեն որպես ամենակարևորն ու գլխավորը:

Պահպանիր ինձ այն միամիտ հավատից, որ այս կյանքում ամեն ինչ պետք է հարթ լինի: Տուր ինձ հստակ գիտակցություն, որ դժվարությունները, ձախողումները, պարտությունները և անհաջողությունները միայն կյանքի բնական բաղադրիչ մասն են, որոնց շնորհիվ մենք աճում ենք ու հասունանում:

Հիշեցրու ինձ, որ հաճախ սիրտը վիճում է բանականության հետ:

Անհրաժեշտ պահին ուղարկիր ինչ-որ մեկին ինձ մոտ, ով քաջություն կունենա ասել ինձ ճշմարտությունը, բայց ասել այն սիրելով:

Ես գիտեմ, որ շատ խնդիրներ որոշվում են, երբ ոչինչ չես ձեռնարկում: Այդ դեպքում տուր ինձ համբերություն: Դու գիտես, թե մենք ինչքան շատ ենք զգում ընկերության կարիք: Թույլ տուր արժանի լինել ճակատագրի ամենահրաշալի և քնքուշ այդ նվերին: Դարձրու ինձ մարդ` ունակ թակելու այն դռները, որոնք ամենաներքևում են: Պահպանիր ինձ այն վախից, որ ես կարող եմ ինչ-որ բան բաց թողնել իմ կյանքում:

Տուր ինձ ոչ թե այն, ինչ ես խնդրում եմ ինձ համար, այլ այն, ինչն իսկապես անհրաժեշտ է ինձ: Եվ խնդրում եմ նորից` սովորեցրու ինձ փոքրիկ քայլերի արվեստը:

https://youtube.com/watch?v=S5go0m-nh9Q%3Ffeature%3Doembed

Խնդիրներ տոկոսի վերաբերյալ:

1. Ավազանում 600մ3 ջուր կար։ Դրանից 150մ3 -ը արտահոսեց։ Ավազանում եղած ջրի ո՞ր մասն արտահոսեց։

150:600=1/4

2. Գրադարանում կա 50.400 գեղարվեստական և 8400 գիտական գիրք։ Քանի՞ անգամ է գրադարանում եղած գեղարվեստական գրքերի քանակն ավելի գիտականների քանակից։

50400:8400=

3. Նախատեսված էր, որ գործարանը մեկ տարում պիտի թողարկեր 12500 մեքենա։ Գործարանը նախատեսված աշխատանքը կատարեց 114 %-ով։ Նախատեսվածից քանի՞ մեքենայով ավելի թողարկեց գործարանը։

114-100=14 12500:100*14=1750

4.Պահեստում 2000 կգ մթերք կար։ Առաջին օրը պահեստից տարան ամբողջ մթերքի 40 %-ը, երկրորդ օրը՝ մնացածի 30 %-ը։ Քանի՞ կիլոգրամ մթերք մնաց պահեստում։

2000:100*40=800 2000-800=1200 1200:100*30=360

5. Գտե՛ք թիվը, եթե հայտնի է, որ նրա`
ա) 20 %-ը հավասար է 125-ի,
125×100/20=625

բ) 110 %-ը հավասար է 770-ի,
770×100:110=700

գ) 35 %-ը հավասար է 140-ի,

140*100:35=
դ)10 %-ը հավասար է100 -ի։

100*100:10=1000

6. Ցորենն աղալիս ստացվում է նրա զանգվածի 75 %-ի չափ ալյուր։ Որքա՞ն ցորեն պետք է աղալ 375 կգ ալյուր ստանալու համար։

375*100:75=500

7. Ուղղանկյան երկարությունը 18 սմ է, որ նրա լայնության 120 %-ն է։ Գտե՛ք ուղղանկյան պարագիծը։

120*100:18=15 15*2+18*2=66

8.Համեմատե՛ք.
ա) 16-ի 37 %-ը= և 37-ի 16 %-ը,
բ) 72-ի 94 %-ը = 94-ի 72 %-ը,
գ) 88-ի 56 %-ը =hhh 56-ի 88 %-ը։

9.Դպրոցում կա 480 աշակերտ։ Նրանց 35 %-ը մասնակցել է մարզական մրցումներին։ Քանի՞ աշակերտ է մասնակցել մրցումներին։

480:100*35=168
10 .Երկու քաղաքների հեռավորությունը 60 կմ է։ Ճամփորդն անցել է այդ հեռավորության 3/5-ը։ Քանի՞ կիլոմետր է անցել ճամփորդը։

60:5*3=36

11.Գնացքի մի վագոնում 36 ուղևոր կա, իսկ մյուսում՝ դրա 5/6-ը։ Ընդամենը քանի՞ ուղևոր կա այդ երկու վագոններում։

36:6*5=30 36+30=66

12.1600 թիվը բաժանե՛ք երկու մասի 3 ։ 5 հարաբերությամբ։

3+5=8 1600:8=200 200*3=600 200*5=1000

13. Կռահե՛ք քառակուսու կողմի երկարությունը, եթե նրա մակերեսն է`
ա) 36սմ^2 , բ) 64սմ^2 , գ) 1սմ^2 , դ) 25մմ^2 , ե) 49մմ^2

6*6=36 8*8=64 1*1=1 5*5=25 7*7=

Վանկ

1. Ա և Բ խմբերի բառերը համեմատի՛ր (ուշադրություն դարձրո՛ւ, թե յուրաքանչյուր բառը քանի՞ վանկից է բաղկացած):

Ա. Տուն, սյուն, ձյուն, դիրք, զենք, մարդ: — միավանկ

Բ. Ատամ, արդյունք, ավազ, կառապան, հեռախոս, կառավարել, հեռուստացույց, կենդանաբանություն:- բազմավանկ

2. Տրված բառերը վանկատի´ր (փակագծում տրված է վանկերի թիվը): Պարզի´ր Ա և Բ խմբերի բառերի տարբերությունը (ուշադրությո՛ւն դարձրու վանկարար ձայնավորներին):

Օրինակ՝

սեղան (2) – սե-ղան:

Ա. Անձավ (2), տախտակ (2), հարցնել (2), վերցնել (2), բարձրացնել (3), վարձու (2), դարձնել (2), ենթարկել (3), արկած (2), աստղիկ (2),արծվային (3), թարգմանել (3), առանցքներ (3):

Ա. Ան֊ձավ (2), տախ֊տակ (2), հարց֊նել (2), վերց֊նել (2), բարձ֊րաց֊նել (3), վար֊ձու (2), դարձ֊նել (2), են֊թար֊կել (3), ար֊կած (2), աստ֊ղիկ (2),արծ֊վա֊յին (3), թարգ֊մա֊նել (3), ա֊ռանցք֊ներ (3):

Բ. Գնացք (2), աղմկարար (4), արկածախնդիր (5), կտրտել (3), մտրակել (3), կրկնել (2), սննդամթերք (5), շղթայված (3), գրական (3), խնդրագիրք (3), խնդագին (3), մրցում (2):

Բ. Գը֊նացք (2), աղ֊մը֊կա֊րար (4), ար֊կա֊ծա֊խն֊դիր (5), կը֊տըր֊տել (3), մը֊տրա֊կել (3), կըրկ֊նել (2), սը֊նըն֊դա֊մը֊թերք (5), շղ֊թայ֊ված (3), գր֊ակ֊ան (3), խնդ֊րա֊գիրք (3), խն֊դա֊գին (3), մըր֊ցում (2):

3. Տրված բառերը վանկատի՛ր: Ա և Բ խմբերի բառերն ինչո՞վ են տարբերվում (ուշադրությո՛ւն դարձրու եվ հնչյունակապակցությանը):

Ա. Ձևացնել (3), ձևաբանություն (5), երկթևանի (4), թեթևանալ(4), անձրևոտ (3), արևաշող (4), Երևան (3), սևակնած (3):

Բ. Տձև (2), մկրատաձև (4), թեև (2), վերև (2), անկեղև (3), ոսկեթև (3), արևկող (3), այնուհետև (4), երկարատև (4):

Ա. Ձև-աց-նել (3), ձև-ա-բան-ութ-յուն (5), երկ-թև-ան-ի (4), թեթ-և-ան-ալ(4), անձ-րև-ոտ (3), ար-և-ա-շող (4), Եր-և-ան (3), սև-ակ-նած (3):

Բ. Տ-ձև (2), մկ-րատ-աձ-և (4), թե-և (2), վեր-և (2), ան-կեղ-և (3), ոս-կե-թև (3), ար-և-կող (3), այ-նու-հետ-և (4), եր-կար-ատ-և (4):

4. Համեմատի՛ր Ա ե Բ խմբերի ընդգծված վանկերը, ուշադրությո՛ւն դարձրու բաղաձայն + յ (թյ, րյ, դյ և այլն) հնչյունակապակցությանը:

Ա. Ա-ղյուս, ար-դյունք, ա-լյուր, աղ-բյուր, հա-րյուր, գը-րու-թյունթ:

Բ. Աղ-յուս, արդ-յունք, ալ-յուր, աղբ-յուր, հար-յուր, դը-րութ-յուն:

Ա. Ա-ղյուս, ար-դյունք, ա-լյուր, աղ-բյուր, հա-րյուր, գը-րու-թյուն:

Բ. Աղ-յուս, արդ-յունք, ալ-յուր, աղբ-յուր, հար-յուր, դը-րութղ-յուն:

5. Տրված բառերը վանկատի՛ր երկու ձևով (ուշադրությո՛ւն դարձրու բաղաձայն +յ հնչյունակապակցությանը):

Անկյուն-անկ-յուն
բարդություն-բար-դութ-յուն
մատյան-մատ-յան
հոբելյար-հո-բել-յար
գոչյուն-գոչ-յուն
գիտություն-գի-տու-թյուն
սենյակ-սեն-յակ
մանյակ-ման-յակ
Հակոբյան-Հա-կոբ-յան
առյուծ-առ-յուծ

6. Վանկատված բառերը վերականգնի՛ր և փորձի՛ր հասկանալ, թե գաղտնավանկի ը հնչյունը ո՛ր դեպքամ է բառի սկզբում լինում:

Ա. Սըր-բել, սըխ-տոր, սը-լա-նալ, զըր-կել, զը-մըռ-սել, շը-վա-րել, շը-նոր-հել:

Բ. Ըu-կիզբ, ըսկ-յուռ, ըս-պսա-սել, ըս-սպի-տակ, ըս-տա-նալ, ըս- տու-գել, ըզ-բաղ-մունք, ըզ-բո-սանք, ըզ-գալ, ըզ-գույշ:

Ա. Սըր-բել — սրբել
սըխ-տոր — սխտոր
սը-լա-նալ — սլանալ
զըր-կել — զրկել
մըռ-սել — մռսել
շը-վա-րել — շվարել
շը-նոր-հել — շնորհել

Բ. Ըu-կիզբ -սկիզբ
ըսկ-յուռ-սկյուռ
ըս-պսա-սել — սպսասել
ըս-սպի-տակ — սպիտակ
ըս-տա-նալ — ստանալ
ըս- տու-գել -ստուգել
ըզ-բաղ-մունք — զբաղմունք
ըզ-բո-սանք -զբոսանք
ըզ-գալ -զգալ
ըզ-գույշ -զգույշ

7.Տրված բառերը վանկատի՛ր:

Զբաղմունք-զբաղ-մունք
զգացմունք-զգաց-մունք
զգայական-զզայ-կան
սկսել-սկը-սել
սպառնալ-սպառ-նալ
ստուգողական-ստու-գո-ղա-կան
ստվեր-ստվեր
շտեմարան-շտե-մա-րան

Յ, մ, ն, լ, ր, ռ, վ, ղ, զ, ժ, բ, գ, դ, ձ, ջ հնչյունները ձայնեղ բաղաձայններ են:

Ֆ, խ, ս, շ, հ, պ, փ, կ, ք, տ, թ, ծ, ց, ճ, չ հնչունները խուլ բաղաձայններ են:

Երկու ձայնավորների միջև եղած երկու և ավելի բաղաձայններից միայն մեկն է անցնում հաջորդ վանկ: Բայց եթե երկրորղ բաղաձայնը յ–ն է, նրան նախորդողը կարող է յ–ի հետ անցնել հաջորդ տող (օրինակ՝ ար–յուն, բայց՝ ա-րյուն):

Վանկատման ժամանակ և-ով գրվող եվ հնչյունակապակցությունը երկու տառով է արտահայտվում, եթե նրա մեջ մտնող հնչյունները՝ ե-ն և վ-ն, տարբեր վանկերի կազմում են լինում: Եթե դրանք նույն վանկի կազմում են, և տառով են արտահայտվում:

Տողադարձ

1.Տրված բառերը բոլոր հնարավոր ձևերով տողադարձի՛ր:

Օրինակ՝

աշակերտ – ա-շակերտ, աշա-կերտ:

Բարեկամաբար, կառավարել, արդուկ, դեղատուն, հարավային, հեռախոս, բարձրացնել, անցկացնել, հարթեցնել:

բարեկամա- բար, բարեկա – մաբար

կառա-վարել, կառավա-րել

ար- դուկ

հարավ- ային, հարավա-յին

հեռա- խոս

բար – ձրացնել, բարձրա- ցնել

ան- կացնել

հերթե-ցնել

2. Տրված բառերը բոլոր հնարավոր ձևերով տողադարձի՛ր (ուշադրությո՛ւն դարձրու գաղտնավանկի ը –ի գրությանը):

Օրինակ՝

հետաքրքրական – հե-տաքրքրական, հետա-քըրքրական, հետաքըրք–րական, հետաքրքրա-կան:

Բնություն, խստաշունչ, հանգստաբեր, բնակավայր, ստուգել, զգուշորեն:

Բնություն- բը-նություն, բընութ-յուն

Խստաշունչ- խը-ստաշունչ, խստա-շունչ

Հանգստաբեր- հանգըս-տաբեր, հան-գըստաբեր, հանգստա-բեր

Բնակավայր- բնա-կավայր, բնակա-վայր, բը-նակավայր

Ստուգել- ստու-գել, ըս-տուգել

Զգուշորեն- զգուշո-րեն, զգու-շորեն, ըզ-գուշորեն

3. Տրված բառերը բոլոր հնարավոր ձևերով տոդադարձի՛ր (ուշադրությո՛ւն դարձրու եվ հնչյունակապակցության գրությանը):

Օրինակ`

արևելյան – ա-րևելյան, արե–վելյան, արևե-լյան:

Ձևավորել, արևադարձային, հետևել, մակերևույթ, կեղևակալել, հևիհև, թեթևակի:

Ձևավորել,ձե-վավորել,ձևա-վորել, ձևավո-րել, արևադարձային,ա-րևադարձային,արե-վադարձային,արևա-դարձայինհետևել,արևադար-ձա-յին, հետևել, հե-տևել,հետե-վել, մակերևույթ,մա-կերևույթ,մակե-րևույթ,մակերե-վույթ, կեղևակալել,կե-ղևակալել,կեղե-վակալել,կեղեվա-կալել, հևիհև-հե-վիհև,հևի-հև, թեթևակի,թե-թևակի,թեթե-վակի,թեթեվա-կի:

4. Տրված բառերը բոլոր հնարավոր ձևերով տողադարձի՛ր:

Հսկայական, տեղատվություն, սկսել, դպրոցական, մրցանակ, բևեռային, անձրևային:

Հսկայական Հըս-կա-յական Հսկա-յական, թեթևակի թե-թևակի թեթե-վակի, սկսել ըս-կսել սկ-սել, դպրոցական դպրոցա-կան դը-պրոցական, մրցանակ մըր-ցանակ մրցա-նակ, բևեռային բե-վեռային բևեռա-յին, անձրևային անձրե-վային անձրևա-յին:

5. Տրված բառերը բոլոր հնարավոր ձևերով տողադարձի՛ր:

Արևմտյան, թեթևացնել, կրկնակի, պարգևատրել, ձևականություն, յուրաքանչյուր, ձմեռնամուտ, մագաղաթյա:

Արևմտյան Արև-մտյան Արևմը-տյան, թեթևացնել թեթևաց-նել թեթե-վացնել, կրկնակի կըր-կնակի կրկնա-կի, պարգևատրել պարգե-վատրել պարգևա-տրել, յուրաքանչյուր յուրաք-անչյուր յուրաքան-չյուր, ձմեռնամուտ ձմեռնա-մուտ ձմեռ-նամուտ, մագաղաթյա մագաղա-թյա մագաղաթ-յա:

Տողի վերջում գրվող բառը կարող է բաժանվել երկու մասի տողադարձվել: Տողադարձըվանկատման հիման վրա է կատարվում:

Տողադարձի ժամանակ գադտնավանկի ը հնչյունը գրվում է միայն այն դեպքում, երբ տողադարձվող բառի առաջին մասի վերջին վանկում է, կամ երկրորդ մասի առաջին վանկում:

Տողադարձի ժամանակ և-ով գրվող եվ հնչյունակապակցությանը երկու տառով է արտահայտվում միայն այն դեպքում, երբ տողադարձի եզրի վանկերի մեջ է:

Խնդիրներ տոկոսի վերաբերյալ:

1.Շաքարի ճակնդեղից ստանում են շաքար, որի զանգվածը ճակնդեղի զանգվածի 18%-ն է: Որքա՞ն շաքար կստացվի

ա) 40 տ, բ) 30 տ, գ) 500 տ ճակնդեղի մշակումից:

40000:100*18=7200
30000:100*18=5400

500000:100*18=90000

2.Երկաթահանքը պարունակում է 70% մաքուր երկաթ: Քանի՞ տոննա մաքուր երկաթ է պարունակում 13տ երկաթահանքը:

13:100*70=9100

3. Ձուլվածքը պարունակում է 62% անագ և 38%կապար: Քանի՞ գրամ անագ և քանի՞ գրամ կապար է պարունակում 400 գ ձուլվածքը:
400:100*62=248 400:100*38=152

4. Հայրիկը իր 20.000 դրամ մրցանակը ծախսել է մայրիկի և իր երկու երեխաներին նվերներ գնելու համար: Մայրիկի նվերի համար ծախսել է այդ գումարի 40%-ը, իսկ երեխաների նվերի համար ծախսել ՝ 30-ական տոկոս: Հայրիը  արդյո՞ք ամբողջ գումարն է ծախսել: Չկա՞ն արդյոք խնդրում ավելորդ տվյալներ:

200000:100*40=8000 20000:100*30=6000

5. Դասարանի աշակերտների 25%-ը մրցակցում էր բարձրացատկի մարզաձևում, ևս 75%-ը՝ հեռացատկի: Դասարանի բոլո՞ր աշակերտներն են արդյոք մասնակցում մրցումներում:

25+75=100

6. Զբոսաշրջիկները նախատեսած երթուղու 80%-ն անցան գնացքով, իսկ 15%-ը՝ ավտոբուսով: Արդյոք ամբո՞ղջ երթուղին անցան:

80+15=95 100-95=5

7. Մարինեն իր ունեցած գումարի 70%-ը ծախսեց գրքեր, իսկ 30%-ը՝ տետրեր գնելու համար: Ամբո՞ղջ գումարը ծախսեց Մարինեն:

8. Ուսուցչուհին հայտարարեց.
-Աշխատանքը ճիշտ է կատարել մեր դասարանի աշակերտների 100%-ը։
Ինչպե՞ս դա հասկանալ։

9. Գումարի 80%-ը ծախսել են: Գումարի քանի՞ տոկոսն է մնացել:

10. Տղամարդիկ գործարանի բոլոր աշխատակիցների 75%-ն են: Աշխատակիցների ո՞ր տոկոսն են կանայք:

11. Աղջիկները դասարանի 40%-ն են: Դասարանի ո՞ր տոկոսն են տղաները:

Մի գիտնական, որ ապրում էր աշխարհի խնդիրներով մտահոգ, վճռել էր գտնել ուղիներ դրանք նվազեցնելու համար: Օրեր էր անցկացնում իր լաբորատորիայում` փնտրելով իրեն հուզող հարցերի պատասխանները:
Մի օր յոթամյա որդին ներխուժեց նրա սրբավայրը և որոշեց օգնել հորն աշխատել:

Գիտնականը նյարդայնացած, որ իրեն ընդհատել են, խնդրեց տղային ուրիշ տեղ խաղալ: Տեսնելով, որ անհնար է նրան դուրս հրավիրել, հայրը մտածեց մի բանով շեղել որդու ուշադրությունը: Պատահաբար գտավ մի ամսագիր` աշխարհի քարտեզի պատկերով. այն է, ինչ անհրաժեշտ էր:
Մկրատով կտրտեց քարտեզը տարբեր մասերի և կպչուն ժապավենի հետ միասին հանձնեց որդուն` ասելով.
– Քանի որ սիրում ես գլուխկոտրուկներ, քեզ կտամ աշխարհը բոլորովին կոտրված, որ այն նորոգես առանց որևէ մեկի օգնության:
Հաշվարկեց, որ փոքրիկից կպահանջվի տասը օր` քարտեզն ի մի բերելու համար, սակայն այդպես չեղավ: Մի քանի ժամ անց նա լսեց երեխայի ձայնը, որ հանգիստ կանչում էր.
– Հայրի՜կ, հայրի՜կ, ամեն ինչ արեցի, ավարտեցի:
Սկզբում հայրը չհավատաց: Մտածեց, որ անհնար է նրա տարիքում վերստանալ ամբողջական մի քարտեզ, որը նախկինում երբեք չի տեսել: Կասկածամիտ, հայացքը բարձրացրեց գրառումներից այն վստահությամբ, որ կտեսնի երեխայի տարիքին համապատասխան աշխատանք. քարտեզն ավարտուն էր: Բոլոր կտորները տեղադրված էին իրենց համապատասխան տեղերում: Ինչպե՞ս էր հնարավոր: Ինչպե՞ս էր երեխան կարողացել: Զարմանքով հարցրեց որդուն.
– Որդյա՛կս, դու չգիտեիր ինչպիսի՞ն է աշխարհը, ինչպե՞ս ես արել:
– Հայրի՛կ, պատասխանեց որդին,- Ես չգիտեի, թե ինչպիսին է աշխարհը, բայց երբ դու հանեցիր ամսագրից քարտեզը, այն կտրտելու համար, տեսա, որ մյուս կողմում մարդ է պատկերված: Այնպես որ, շրջեցի կտորներն ու սկսեցի «հավաքել» այդ մարդուն, որ, այո´, գիտեի թե ինչպիսին էր:
– Երբ ես վերականգնեցի մարդուն, շրջեցի թուղթը և տեսա, որ վերականգնել եմ աշխարհը:

Առաջադրանքներ

1.Առանձնացրե՛ք այն միտքը, որը Ձեր կարծիքով իր մեջ ներառում է ստեղծագործության հիմնական գաղափարը։ Հիմնավորե՛ք Ձեր ընտրությունը։

Մի քանի ժամ անց նա լսեց երեխայի ձայնը, որ հանգիստ կանչում էր.
– Հայրի՜կ, հայրի՜կ, ամեն ինչ արեցի, ավարտեցի:

2․Ընտրե՛ք ճիշտ պատասխանը․ստեղծագործության գաղափարը հետևյալլն է․

• աշխարհը նման է թղթին․այն կարելի է մասերի բաժանել
• քարտեզն ու մարդը նման են իրար․ երկուսին էլ կարելի է ,,պատառոտել,,
• ճանաչիր մարդուն, կճանաչես նաև աշխարհը։

Ինքնաստուգում

1.Գտնել X  թվային արժեքը: 

X/6  = 50/60 x= 50*6=300 300:60=5

2. Կարտոֆիլի 3 կգ -ի համար վճարեցին 600 դրամ:Որքա՞ն կվճարեն նույն  կարտոֆիլի 27կգ-ի համար։ 27:3=9 9*600=5400

3.Գտնել  արտահայտության    արժեքը.

( 3 : 4 + 4 : 3 )•4 =100/12

4.180խոր. մ  ծավալով  ավազանը  խողովակից  հավասարաչափ  հոսող  ջրով  լցվում  է  9  ժամում:  Ինչքա՞ն   ժամանակում  ջրով  կլցվի  ավազանը,  եթե   նրա   ծավալը   540խոր.մ  է:

180:9=20
540:20=27

5. 3կգ ապրանքի համար  վճարել են  20520  դրամ:  Որքա՞ն  է  պետք վճարել նույն տեսակի  1կգ  ապրանքի  համար:
20520:3=6840 6
6. 200կգ  զանգված  ունեցող  բամբակի  սերմից  ստացվեց  40կգ  յուղ: Որքա՞ն  յուղ  կստացվի  բամբակի  100կգ  սերմից:

200:40=5 100:5=20
7. 80  թիվը   բաժանեք  3 : 5  հարաբերությամբ:

3+5=8 80:8=10 10*3=30 5*10=50

8. 120  թիվը   բաժանեք  1: 3 : 8  հարաբերությամբ:

1+3+8=12 120:12=10 10*1= 10 10*3=30 10*8=80

9.Գտիր նշված թվի տոկոսը

600-ի 30%-ը
600:100×30=180

1200-ի 45%-ը
1200:100×45=540

2500-ի 50%-ը
2500:100×50=1250

10.Հողակտորի հատակագծի մասշտաբը 1 ։ 5000 է։ Ինչքա՞ն կլինի հողակտորում երկու կետերի հեռավորությունը, եթե համապատասխան կետերի հեռավորությունը հատակագծում հավասար է`3 սմ-ի:

3×5000=15000
15000:100=150

11.Գրի՛ առեք համեմատությունը.

1. 63-ը հարաբերում է 49-ին այնպես, ինչպես 45-ը հարաբերում է 35-ին

63/49=45/35. 9/7=9/7

2/7 -ը հարաբերում է 5-ին այնպես, ինչպես 4-ը հարաբերում է 70-ին:

2/7:5=4/70. 2/7×5/1=4/70. 2/35=4/70. 2/35=2/35

06.10-10.10

1. Повторить Родительный падеж.
2. Выполнить упражнения.
3. Родительный падеж отвечает на вопрос кого? чего?

Родительный падеж нужен, чтобы сказать, что у кого-нибудь есть и чего нет. Это функция владения.

У меня нет собаки, у меня есть попугай. У него есть дача. У него нет собаки.
У нее есть собака. У нее нет кошки.
У них есть кошка. У них нет компьютера.
У нас есть компьютер. У нас нет телевизора.

С предлогами У, ВОКРУГ, ДО, ОТ, ДЛЯ, КРОМЕ, МИМО, ОКОЛО, БЕЗ и т.д. используется родительный падеж.

Дом у озера.
Недалеко от моря.
Вокруг Солнца.
Посреди леса.
Кофе без молока.
Письмо от мамы.
Идти мимо вокзала.

Вот правила изменения окончаний существительных и прилагательных еддинственного числа в родительном падеже:

Женский род: А-Ы, Я-И, Ь-И, ИЯ-ИИ. АЯ-ОЙ, ЯЯ-ЕЙ.

Мужской род: согласный-А, Ь-Я, Й-Я. ЫЙ-ОГО, ИЙ-ЕГО.

Средний род: Е-Я, О-А, Е-Я. ОЕ-ОГО, ЕЕ-ЕГО.

2. Упражнение 1. У Вас нет лишнего билета… (лишний билет)? У меня нет …мобильного телефона (мобильный телефон. У нас нет этой книги… (эта книга). В нашем городе нет …автомобильного завода (автомобильный завод). В доме нет горячей воды… (горячая вода). Наш дом находится на берегу …морья (море). Я не знаю адрес …музея (музей).

Упражнение 2. У …моего друга (мой друг) нет компьютера. У …моей подруги (моя подруга) есть телефон. У …моей бабушки (моя бабушка) хороший характер. У моего папы… (мой папа) красивый просторный кабинет. У …него (он) завтра экзамен. У …нас (мы) нет времени.

Упражнение 3. Наша семья больше …вашей семьи (ваша семья). Черное море теплее белого моря… (Белое море). Ваша книга интереснее моей книги… (моя книга). Ваш дом выше …нашего дома (наш дом). Мой старший брат выше и сильнее твоей сестры… (твоя сестра). Черный шоколад полезнее белого шоколада… (белый шоколад).